YÖNETMELIK
Saglik Bakanligindan:
HASTA VE ÇALISAN GÜVENLIGININ SAGLANMASINA DAIR YÖNETMELIK
BIRINCI BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanimlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeligin amaci; 2 nci madde kapsamindaki tüm saglik kurumlarinda, hasta ve çalisan güvenligi için güvenli hizmet sunumu ve güvenli bir ortam saglanmasina, hizmet sunumunda kalitenin artirilmasina, saglik kurumunda hasta ve çalisanlar için muhtemel risklerin belirlenmesine, bu risklerin giderilmesi için uygun yöntem ve tekniklerin belirlenmesine ve hizmet içi egitimler ile güvenli hizmet sunumu ve güvenli çalisma ortaminin sürdürülebilirliginin saglanmasina yönelik usul ve esaslari düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik kamu, üniversite ve özel sektör ikinci ve üçüncü basamak saglik kurumlarini kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 7/5/1987 tarihli ve 3359 sayili Saglik Hizmetleri Temel Kanununun 3 üncü maddesinin birinci fikrasinin (e) ve (f) bentlerine, 13/12/1983 tarihli ve 181 sayili Saglik Bakanliginin Teskilat ve Görevleri Hakkinda Kanun Hükmünde Kararnamenin 43 üncü maddesine dayanilarak hazirlanmistir.
Tanimlar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Bakanlik: Saglik Bakanligini,
b) Çalisan: Hizmetin, resmî veya özel saglik kurumlarinda, saglik hizmetinin verilmesine istirak eden bütün saglik meslekleri mensuplarini ve saglik meslekleri mensubu olmasa bile saglik hizmetinin verilmesine sorumlu olarak istirak eden ve hizmetin verilmesine destek saglayan kimseleri,
c) Daire Baskanligi: Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlügü Performans Yönetimi ve Kalite Gelistirme Daire Baskanligini,
ç) Degerlendirici: Daire Baskanligi tarafindan görevlendirilen Hizmet Kalite Standartlarinin saglik kurumlarindaki etkinligini degerlendiren kisiyi,
d) Degerlendirme: Daire Baskanligi tarafindan saglik kurumlarinda Hizmet Kalite Standartlarinin etkinliginin ölçülmesi faaliyetini,
e) Hasta: Saglik hizmetlerinden faydalanma ihtiyaci bulunan kimseyi,
f) Hasta ve çalisan güvenligi: Saglik hizmeti sunumunda hasta ve çalisanlarin zarar görmesine yol açabilecek her türlü islem ve süreçler ile ilgili alinacak tedbir ve iyilestirme uygulamalarina yönelik faaliyetleri,
g) Hizmet Kalite Standartlari (HKS): Daire Baskanligi tarafindan saglik kurumlarinin hizmet sunumuna yönelik hazirlanan standartlari,
g) Saglik kurumu: Kamu, üniversite ve özel sektör ikinci ve üçüncü basamak saglik kurumlarini,
ifade eder.
IKINCI BÖLÜM
Temel Esaslar, Hasta ve Çalisan Güvenligi Uygulamalari
Temel esaslar
MADDE 5 – (1) Bu Yönetmelik kapsamindaki saglik kurumlari; bu Yönetmelik hükümleri dogrultusunda uygulama yapmak, hasta ve çalisan güvenligini saglamaya yönelik gerekli faaliyetleri gerçeklestirmek amaciyla, kendi iç düzenlemelerini yapmak ve tedbirleri almakla yükümlüdür. Saglik kurumlari, hasta ve çalisan güvenligine iliskin tedbirleri alirken ve düzenlemeleri yaparken Daire Baskanliginca hazirlanan ve Bakanligin resmî internet sayfasinda yayimlanan Hizmet Kalite Standartlarini esas alir.
Hasta güvenligi uygulamalari
MADDE 6 – (1) Bu Yönetmelik kapsamindaki saglik kurumlari;
a) Hasta kimlik bilgilerinin tanimlanmasi ve dogrulanmasi,
b) Hastaya uygulanacak girisimsel islemler için hastanin rizasinin alinmasi,
c) Saglik hizmeti sunumunda iletisim güvenliginin saglanmasi,
ç) Ilaç güvenliginin saglanmasi,
d) Kan ve kan ürünlerinin transfüzyon güvenliginin saglanmasi,
e) Cerrahi güvenligin saglanmasi,
f) Hasta düsmelerinin önlenmesi,
g) Radyasyon güvenliginin saglanmasi,
g) Engelli hastalara yönelik düzenlemelerin yapilmasi,
hususlarinda gerekli tedbirleri alir ve düzenlemeleri yapar.
Çalisan güvenligi uygulamalari
MADDE 7 – (1) Bu Yönetmelik kapsamindaki saglik kurumlari;
a) Çalisan güvenligi programinin hazirlanmasi,
b) Çalisanlara yönelik saglik taramalarinin yapilmasi,
c) Engelli çalisanlara yönelik düzenlemelerin yapilmasi,
ç) Çalisanlarin kisisel koruyucu önlemleri almasinin saglanmasi,
d) Çalisanlara yönelik fiziksel saldirilarin önlenmesine yönelik düzenleme yapilmasi,
hususlarinda gerekli tedbirleri alir ve düzenlemeleri yapar.
Hasta ve çalisan güvenligi ortak uygulamalari
MADDE 8 – (1) Bu Yönetmelik kapsamindaki saglik kurumlari;
a) Enfeksiyonlarin kontrolü ve önlenmesi ile ilgili olarak;
1) Enfeksiyonlarin kontrolü ve önlenmesine yönelik bir programin hazirlanmasi,
2) Hastane enfeksiyonlarinin izlenmesine yönelik sürveyans çalismalarinin yapilmasi,
3) El hijyeninin saglanmasina yönelik düzenlemelerin yapilmasi,
4) Izolasyon önlemlerinin alinmasi,
5) Temizlik, dezenfeksiyon ve sterilizasyon uygulamalarinin gerçeklestirilmesi,
b) Laboratuvar güvenligi ile ilgili olarak;
1) Biyogüvenlik düzeyine göre gerekli önlemlerin alinmasi,
2) Laboratuvarda çalisilan testlerin kalite kontrol çalismalarinin yapilmasi,
3) Panik degerlerin bildiriminin saglanmasi,
c) Radyasyon güvenligi ile ilgili olarak; tani ve tedavi amaçli radyoaktif madde kullanilan alanlarda koruyucu önlemlerin alinmasi,
ç) Renkli kod uygulamalari ile ilgili olarak;
1) Mavi kod uygulamasinin yapilmasi,
2) Pembe kod uygulamasinin yapilmasi,
3) Beyaz kod uygulamasinin yapilmasi,
d) Güvenlik raporlama sistemi ile ilgili olarak;
1) Güvenlik raporlama sisteminin kurulmasi,
2) Bildirimi yapilacak olaylarin asgari ilaç güvenligi, transfüzyon güvenligi, cerrahi güvenlik, hastalarin düsmesi, kesici delici alet yaralanmalari, kan ve vücut sivilari ile temas konularini kapsamasi,
3) Bildirimi yapilan olaylar ile ilgili düzeltici ve önleyici faaliyetlerin uygulamaya konulmasi,
e) Egitimler ile ilgili olarak; saglik kurumlarinda görevli tüm çalisanlara, hasta ve çalisan güvenligi konusunda egitimlerin verilmesi,
f) Komitelerin kurulmasi ile ilgili olarak;
1) Hasta güvenligi komitesi,
2) Çalisan güvenligi komitesi kurulmasi,
hususlarinda gerekli tedbirleri alir ve düzenlemeleri yapar.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Çesitli ve Son Hükümler
Sorumluluk
MADDE 9 – (1) Bu Yönetmelikte yer alan usul ve esaslarin kesintisiz ve etkin bir sekilde uygulanmasi, uygulama sirasinda tespit edilen sorun ve aksakliklarin giderilmesi için gerekli tedbirlerin alinmasi, uygulamanin takip edilmesi ve degerlendirilmesi, ilgili saglik kurumunun en üst amirinin sorumlulugundadir.
Degerlendirme
MADDE 10 – (1) Bakanlik bu Yönetmelik kapsamindaki saglik kurumlarini hasta ve çalisan güvenligi açisindan degerlendirir. Saglik kurumlarinin degerlendirilmesi sürecinde Hizmet Kalite Standartlari kullanilir. Degerlendirmeler degerlendiriciler tarafindan yilda en az bir defa Hizmet Kalite Standartlarindan seçilecek bölümler üzerinden yapilir. Saglik kurumlarinin bu kapsamda degerlendirilen bölümlerde yer alan hasta ve çalisan güvenligi ile ilgili standartlardan 100 üzerinden en az 80 puan almasi gerekmektedir. Bakanlik bu puani artirmaya yetkilidir.
(2) Hasta ve Çalisan Güvenligi Degerlendirme Puani asagidaki sekilde hesaplanir:
[HKS’de Degerlendirilen Bölümlerden Elde Edilen Hasta ve Çalisan Güvenligi Puan Toplami / (HKS’de Degerlendirilen Bölümlerdeki Hasta ve Çalisan Güvenligi Puan Toplami – HKS’de Degerlendirilen Bölümlerdeki Hasta ve Çalisan Güvenligi Standartlarindan Degerlendirme Disi Birakilan Puan Toplami)]x100
Yürürlük
MADDE 11 – (1) Bu Yönetmelik yayimi tarihinde yürürlüge girer.
Yürütme
MADDE 12 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Saglik Bakani yürütür.